Ortaçağ İslam Dünyasında Ekonomik Ekosistem

Ortaçağ İslam Dünyasında Ekonomik Ekosistem adlı bu çalışma, Ortaçağ İslam medeniyetinin gelişiminde lokomotif rolü üstlenen, ancak araştırmacılar tarafından en fazla ihmal edilen bir çalışma alanı olan ekonominin işleyişi meselesini ele almıştır. Yaklaşık 800 ilâ 1400’lü yıllar arasındaki tüm “Eski Dünya” bu çalışmanın kapsama alanını oluşturmaktadır. Eserde, bu tarihsel süreç içerisinde ve daha çok İslam coğrafyası merkezinde olmak üzere, endüstriyel altyapı, ticaret yolları sistemi ve iktisadi yapı incelenmektedir. Bu eser, İslam iktisat tarihini “İpekyolu çok önemliydi” ya da “filan Müslüman/Türk hükümdarı ekonomiye çok önem vermekteydi” basitliğinden kurtarmayı ve ekonominin gerçekte nasıl işlediğini tam manasıyla ortaya koymayı hedeflemektedir.

Bu kitap ayrıca, Ortaçağ İslam dünyasında uzak mesafeler arasında gerçekleşen ve kendi halinde gibi görünen basit ticaret vakaları ile ticari işlem olgularının esasında birbirleriyle ne denli bağlantılı olduklarını göstermesi açısından çok önemlidir. Ortaçağda ticaretin yapısını ve işleyişini de ortaya koyan bu araştırma, şeylerden ziyade bunların arasındaki karşılıklı ilişkileri ve statik enstantanelerden ziyade meydana gelen değişimlerin kalıplarını anlamlandırmaya gayret sarf ediyor.

Türkiye’de ve dünyada kaynaklara ulaşmada yaşanan güçlükten dolayı tercih edilmeyen “Ortaçağ İslam Ekonomisi ve Tüccarlar” konusunda yaptığı titiz çalışmalarla bilinen Ahmet N. Özdal, takribi 700 kaynağın tetkikiyle ve beş yıllık fasılasız bir araştırmayla ortaya koyduğu bu çalışmasında, genel bir konuyu çok geniş bir zaman ve mekân diliminde, olabildiğince sıradışı bir bakış açısıyla değerlendirerek kitaplaştırdı.