Kulluğun Mertebeleri

el-Hakîm et-Tirmizî, İslam tarihinin gurur duyduğu İslamî şahsiyetlerin en büyüklerinden sayılır. İlmin parlak olduğu, uzun süre dünya medeniyetinde etkili olan marifet kaynaklarının açıldığı bir dönemde yaşamıştır. el-Hakîm et-Tirmizî, kendisine en çok ihtiyaç duyulduğu kritik bir dönemde ortaya çıkmıştır. Bu dönemde insanlara yol göstermiş ve nefis eğitimi için bir metot ortaya koymuştur

“Menâzilu’l-İbâd mine’l-İbade” veya “Menâzilu’l-Kâsidîn ilallah” el-Hakîm et-Tirmizî’nin, kulların Allah’a ulaşma yollarını açıkladığı bir kitabıdır. Bu kitap, Hakîm’in, kendisine iletilen bir isteğe yani mertebelerin özelliklerini bilmek isteyene cevabıdır. Hakîm, kitabın mukaddimesinde şöyle der: “Siz, benden İslam’da kulların mertebelerini tavsif etmemi istediniz. İşte ben de size her mertebeyi, tavsifime delil olacak şekilde, indirilen kitaba ve rivayet edilen haberlere göre anlatacağım."

el-Hakîm et-Tirmizî, bu kitabı iki ana bölüm halinde tasnif etmiştir. Birinci bölümde mertebeleri ve bu mertebeler ehlinin özelliklerini anlatmıştır. İkinci bölümde de birinci bölümde zikrettiği her mertebeye kitap ve sünnetten deliller getirmiştir.