Divan Şiiri Şekil Bilgisi

Bu kitap ilk kez yayınlanmaktadır.

Kitapta Divan şiirinde kullanılan nazıma şekilleri inceleniyor.

Bu konuda daha önce yayınlanmış kitaplar da var. Ancak bu eser nazım şekillerini inceleme ve öğretmede eskilerden farklı yepyeni bir yöntem izliyor.

Giriş bölümünde nazım şekilleriyle ilgili terim ve kavramlar tanıtılıyor. Böylece kitapta kullanılan veya önerilen terimleri de tanıma imkânı buluyoruz.

Kitabın en dikkat çekici yönü nazım şekillerinin sistematiğiyle ilgili görüşü. Nazım şekilleri kafiyelerine ve nazım birimlerine bağlı olarak ortaya çıkar. Nazım şekilleri bu bakımından

Kafiyelerine göre:
- Tek kafiyeli
- Çok kafiyeli.
Nazım birimine göre de:
- Beyit birimli
- Bent birimli olarak yeniden tasnif edilmiştir.

Bu yeni tasnif nazım şekillerini kendi içinde tutarlı yeni bir sistem le açıklamakta öğretimde yeni bir yaklaşım ve bakış açısı ortaya koymaktadır.

Buna göre nazım şekilleri üç temel nazım tipi etrafında oluşmuştur:

1. Gazel/kaside tipi
2. Kıta tipi
3. Mesnevi tipi.

Nazım şekillerinin bu üç ana tipin belli bir sisteme göre genişlemesiyle nasıl oluştuğu matematiksel bir biçimde formüll erle açıklanıp şekiller arasındaki ilişkiler ortaya konulmuştur.

Gazel tipinin genişlemesiyle ilk bendi matla-bent olan musammat şekiller meydana gelmektedir. Bunlar müsellesten muaşşere muaşşerden on birli on ikili... vs. şekillere doğru genişlemektedir.

Kıta tipinin genişlemesiyle (ilk bendi musammatlarda olduğu gibi kendi içinde kafiyeli olmayan) terci-bent çeşitleri oluşmaktadır. Bunların daha önce bilinmeyen müzdeviç ve mütekerrir biçimleri de söz konusudur.
Mesnevi tipinin genişlemesiyle her bendin vasıtası birbirinden bağımsız olan terkib-bent şekli ortaya çıkmaktadır.
Kitap bu tasnif yöntemiyle daha önceki çalışmalardan ayrılmaktadır.
Kitabın sonunda ayrıntılı bir dizinle birlikte zengin bir kaynakça sunulmuştur.


Kitap yeni tasnifi nazım şekillerini inceleme biçimi matematiksel bir biçimde ortaya koyduğu şekillerin oluşumu ve temel sistemini izah biçimiyle benzer çalışmalardan ayrılmaktadır. Nazım şekli öğretimi ve araştırmalarına yeni bir bakış açısı kazandırmayı amaçlayan çalışma nazım şekli öğretimini daha tutarlı ve sistemli bir yapıya kavuşturmaktadır.