Attila'nın Sarayı'nda Bir Romalı

Bizans İmparatorluğu'nun haricî politikasında mühim vazifeler üstlenen Priskos İmparator II. Theodosius (480-450) tarafından Avrupa Hun İmparatoru Attila'ya gönderilen elçilik heyetinde vazife almış ve Theodosius'a kızgınlığı sebebiyle elçileri huzuruna kabul etmek istemeyen Attila'yı ikna ederek imparatorluk memuru olan Maximinus ile görüşmesini sağlamıştır. Priskos'un bu seyahat boyunca müşahedelerini ihtiva eden tarihî eseri V. asır Avrupa Türk ve bilhassa Attila devri Hun tarihinin yegâne ana kaynağı durumundadır.

Tercümesini verdiğimiz bu eser Avrupa Hunları'nın siyasi tarih ve kültürleri bakımından oldukça mühim hususlar ihtiva etmektedir. Attila'nın Bizans ile ilişkilerine dair Priskos'un verdiği teferruatlı bilgilerin yanısıra Hunların Batı Roma İmparatorluğu ve Perslerle olan münasebetlerine dair de çeşitli malumatlar vermektedir. Ayrıca Bizans kaynaklarında ilk defa rastlanan bazı Türk boylarının Doğu Avrupa'da ortaya çıkışlarından da geniş olarak bahsedilmektedir.

Priskos Türk devlet teşkilatı adalet sistemi ve Türk'ün insana verdiği kıymet ile bunların Roma'daki tatbikini mukayese imkanı sağlamaktadır. Attila'nın şahsiyeti mütevazı hayatı sarayı ziyafet sofrası ve orada uygulanan protokol idare tarzına dair de kıymetli bilgiler vermektedir.